Bağış, Hibe ve Feragat İşlemleri Nedir?

Bağış, hibe ve feragat işlemleri, veraset ve intikal vergisi kapsamına giren önemli işlemler arasında yer alır. Türkiye'de, bir mükellef menkul ya da gayrimenkul malını bağışladığında, hibe ettiğinde ya da hakkından feragat ettiğinde, Veraset ve İntikal Vergisi alınabilir. Bu işlemler, malın devri söz konusu olduğunda vergiye tabi tutulur. Bağış işlemi, malın tamamen ya da kısmi olarak devredilmesi şeklinde olabilir.

Vergi Mükellefi Kimdir?

Bağış, hibe veya feragat işlemiyle malvarlığı artan kişi, vergi mükellefi olarak kabul edilir. Bağışı alan, hibe edilen kişi veya lehine hakkından feragat edilen kişi, bu vergi işlemlerinde mükellef olur. Bu kişiler, intikal edilen mal ve haklar üzerinden veraset ve intikal vergisi ödemekle yükümlüdürler.

Yetkili Vergi Dairesi

Bağış, hibe veya feragat işlemi yapan kişinin ikametgâhına veraset ve intikal vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesi veya mal müdürlüğü, bu işlemlerle ilgili veraset ve intikal vergisini takip eder. Vergi mükellefinin ikametgâhı, hangi vergi dairesinin yetkili olduğunu belirler.

Bağış, Hibe ve Feragat İşlemleri İçin İstisna

2025 yılı itibarıyla, her bir bağış işlemi için 53.339 TL’ye kadar olan veraset ve intikal vergisi istisnaya tabidir. Ancak, bu istisnadan yararlanabilmek için veraset ve intikal vergisi beyannamesi verilmesi gerekmektedir. Bu istisnanın altında kalan nakit varlıklar için veraset ve intikal vergi beyannamesi verilmesi gerekmemektedir.

Vergi Oranları

Bağış işlemlerinde Veraset ve intikal vergisi oranı, menkul ve gayrimenkul değerine bağlı olarak artan oranlıdır. 2025 yılı itibarıyla, hibe bağış işlemlerinde 53.339 TL vergiden istisna,  üzerindeki tüm menkul ve gayrimenkul değerleri için veraset ve intikal vergisi tahakkuk etmektedir. Bağış veya hibe işlemlerinde, vergi oranı, %10 ile %30 arasında değişir ve bu oran, bağışın değeri göre hesaplanır. Ayrıca, altsoy, üstsoy ve eşe yapılan bağışlarda %50 indirim uygulanır.

Bağış İşlemi İçin Beyanname Verme Süresi

Bağış işlemi yapıldıktan sonra, bir ay içinde veraset ve intikal vergisi beyannamesi verilmesi gerekmektedir. Bu sürenin geçilmesi durumunda, geç beyanda bulunmaktan dolayı 5.000 TL usulsüzlük cezası kesilebilir.

Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi Nasıl Verilir?

1073 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi şu şekilde doldurulmalıdır:

1. Tablo 1: Bağışı yapan kişiye ait bilgiler

2. Tablo 2: Bağışı alan kişiye ait bilgiler

3. Eğer bağışlanan gayrimenkul ise, Tablo 3 doldurulmalıdır.

4. Eğer bağışlanan menkul ise, Tablo 4 doldurulmalıdır.

Beyanname, imzalanarak gerekli evraklarla birlikte yetkili vergi dairesine teslim edilmelidir.

Sonuç

Bağış, hibe ve feragat işlemleri, veraset ve intikal vergisi açısından belirli kurallara ve istisnalara tabidir. Her bir işlemde vergi oranları, mükellefiyet yükümlülükleri ve süresi hakkında doğru bilgilere sahip olmak önemlidir. Bağış yapan ya da hibe işlemi gerçekleştiren kişi, doğru beyannameleri zamanında vererek, vergisel yükümlülüklerini yerine getirmelidir.